چطور انتخاب رشته کنیم؟

شاید شما هم شنیده باشین که میگن در انتخاب دو چیز در زندگیتون خیلی دقت کنید: یکی انتخاب رشته و دومی انتخاب همسر!
چون این دو انتخاب بیشترین جنبه های زندگی تون رو درگیر خواهد کرد. پس اگه خدایی نکرده در انتخاب یکی از این دو یا هر دو اشتباه کنید زندگی تون سخت میشه !

من نمیخوام در مورد دومی صحبت کنم. چون نه تجربشو دارم و نه تخصصشو! (صد البته هم که شما سرتون با درس و مشق گرمه و الان وقتش نیست.)

 چطور عملکردی داشته باشیم تا بتونیم یک انتخاب موفق داشته باشیم؟

مشکلی که اکثر دانش آموزان در انتخاب رشته دارن اینه که الان ملاک انتخاب رشته عکس العمل گرا شده؛

یعنی چی؟ یعنی الان نگاه میکنن ببین کدوم رشته بازار کار و درآمد خوبی داره و همون رو انتخاب میکنند.

در صورتی که ممکنه تا زمان فارغ التحصیل شدن اونها از دانشگاه ظرفیت اون رشته اشباع شده باشه و خبری از بازار کار و در آمد خوب هم نباشه!

حالا این سوال پیش میاد که برای یک انتخاب رشته خوب چه فاکتور هایی رو مورد بررسی قرار بدم؟

گام اول: علاقه مندی

اولین و مهم ترین فاکتور برای انتخاب رشته موفق علاقه مندی است.

رشته ای را انتخاب کنید که واقعا به آن عشق و علاقه دارین و برای موفقیت در اون رشته حاضر به تحمل سخت ترین شرایط باشین.

انتخاب رشته بر اساس اجبار والدین، پز دادن به فامیل و گرفتن عنوان و لقب دکتر و مهندس برای شما نتیجه ای در بر نخواهد داشت!

چطور بدونم به یک رشته خاص علاقه دارم؟

اولین چیزی که باید در مورد رشته مورد انتخابتون بدونید اصل و ماهیت خود رشته و کاری که قراره در آینده براتون به ارمغان بیاره هست.

مثلاً اگه قراره رشته پزشکی رو انتخاب کنید باید بدونید که این در این رشته شما دائما با یک فرد بیمار در تماس هستین، شرایط کاری استرس زای زیادی رو تجربه میکنید، باید شرایط اوژانسی رو به راحتی مدیریت کنید و در ضمن از خون هم نترسید!

و یا اگه رشته مهندسی رو انتخاب کنید باید بدونید در این رشته قراره شما مدیریت پروژه های مختلف رو بر عهده بگیرین و نظم بالایی در به سرانجام رسوندن کارهاتون داشته باشین و از این قبیل موارد.

متاسفانه اتفاقی که امروز ما در کشورمون شاهدش هستیم اینه که ملاک انتخاب رشته پول، شهرت و خریدن احترام شده و علاقه تا حدود زیادی نادیده گرفته شده!

مطمئن باشین اگه چیزی غیر از علاقه تون رو دنبال کنید هیچ وقت به ایده آل هایی که تو ذهنتون دارین نمیرسین و چه بسا مجبور بشین بعد از چند سال دوباره برگردین به نقطه اول و این یعنی هدر دادن عمر…

 صادقانه از خودتون بپرسین رشته ای که دارین انتخاب میکنید به خاطر علاقه ست یا به خاطر شرایطی که قراره درآینده براتون فراهم کنه؟

گام دوم: شناخت ویژگی های فردی

( هر کسی را بهر کاری ساختند/ میل آن را در دلش انداختند)
باید گفت هیچ رشته تحصیلی بر رشته دیگر برتری نداره. شاید این جمله رو قبول نداشته باشین چون شما طبق واقعیتی که در جامعه در حال اتفاق افتادنه ناخودآگاهم که شده باشه به این نتیجه رسیدین.

ولی لازمه بدونید که برای ایجاد یک جامعه پویا و پیشرفته ما به تخصص در همه ی رشته ها نیاز داریم.

جای خالی هر رشته دیر یا زود احساس میشه و باید برای رفعش یک متخصص تربیت کرد.

اون چیزی که موفقیت یک فرد را مشخص می‌کنه تناسب ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌های هوشی اون با ویژگی‌های مورد نیاز رشته‌ی تحصیلیشه.

توی این مورد باید توانایی های فردی و استعداد خودتون رو بشناسید و با ویژگی های شخصیتی خودتون آشنا بشین.

این مورد شامل شناخت تیپ شخصیتی خودتون میشه. اول از همه باید بدونید کدوم تیپ شخصیتی رو دارین و بعد طبق اون علاقه مندی تون رو دنبال کنید .

اگه فکر میکنید که شناخت خوبی از خودتون و توانایی هاتون و نوع هوشی که ازش بهره مند هستین ندارید از آزمون هایی شخصیت شناسی زیر میتونید کمک بگیرین:

تست شخصیت شناسی MBTR

تست هوش چندگانه گادرنر

 

اگر تیپ شخصیتی شما واقع گرا باشه میتونیم بگیم که رشته هایی مثل شاخه‌های فنی و مهندسی، کارهای فنی، قالی‌بافی، کشاورزی، تعمیرکار ماشین‌آلات، مکانیک اتومبیل، طراحی دوخت و خیاطی به شما نزدیک اند.

اگر کنجکاو و جستجو گر هستین رشته هایی مثل پزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی، زیست‌شناسی، مهندسی آی‌تی و نرم‌افزار، مهندسی شبکه رو میتونید دنبال کنید.

اگر جز افرادی با شخصیت های اجتماعی هستین و صد البته برون گرا رشته های معلمی، مربی مهدکودک، خبرنگاری، مددکاری، کارهای خدماتی و درمانی، کار در مراکز خیریه و خدمات اجتماعی براتون مناسبه.

اگر جز شخصیت های سنتی و قرار دادی هستین و درون گرا، مشاغلی مثل انجام امور دفتری، منشی‌گری، بایگانی، حسابداری، کارهای اداری که نیاز به نظم و دسته‌بندی اطلاعات دارن، کار در بخش پردازش اطلاعات ادارات و سازمان‌ها رو امتحان کنید.

شخصیت های استقلال طلب معمولا هنرمندای خوبی میشن این هنر ها هم میتونن از موسیقی باشند تا نویسندگی ، معماری ، نقاشی و هر رشته ای که مرتبط با هنره.

شخصیت های سوداگر هم که علاقه بالایی به رهبری کردن دارند و از همون بچگی به دنبال خرید و فروش بودند و سر زبون خوبی هم دارند میتونند به دنبال شغل هایی مثل فروشندگی، فعالیت در دفاتر مشاور املاک، تجارت، وکالت، مدیریت برن.

گام سوم: هدفتان از ادامه تحصیل را از همان ابتدا مشخص کنید.

باید قبل از تصمیم گیری برای انتخاب رشته هدفتان را به صورت شفاف مشخص کنید.
چه تصویری از آینده شغلی خود دارید؟ 
خودتان را در چه قالبی تصور میکنید؟ دکتر، مهندس، وزیر، وکیل، هنرمند و یا ….
فقط گرفتن مدرک رو مد نظر دارید؟
میخواهید درس بخوانید که پول و اعتبار و شهرت کسب کنید؟
شرایط مورد نظر برای ادامه تحصیل در رشتتون چیه؟
آیا این رشته امکان ادامه تحصیل رو به شما میده یا فقط در مقطع لیسانس خلاصه میشه؟

گام چهارم: شناخت بازار شغلی آینده.

مساله ای که اینجا بسیار مهمه  اینه که برای انتخاب رشته به وضعیت فعلی بازار کار اکتفا نکنید و برای آینده تون پا رو کمی فراتر بذارید.

برای مثال میتونیم به حجم وحشتناک متقاضیان رشته های پر متقاضی رشته تجربی اشاره کنیم.

آیا برای همه افرادی که در سال های آینده از دانشگاه فارغ التحصیل میشوند ظرفیت وجود داره؟
آیا این رشته ها اشباع شده به نظر نمیاد؟
فکر نمیکنید کشور به جز پزشک به رشته های دیگر هم برای پیشرفت و رسیدن به خودکفایی نیاز داره؟
بهترین کار برای بررسی این موارد اینه که با فارغ التحصیلان این رشته، شاغلین و افرادی که جویای کار هستند مشورتی داشته باشین.

آیا این رشته به صورت محدود هست یا گسترده؟
آیا باید در منطقه خاصی خدمت کرد یا نه؟
آیا مشمول دوره طرح اجباری یا اختیاری میشه یا نه؟
آیا فقط دولتیه یا نه در بخش خصوصی هم امکان شاغل شدن فراهم هست؟
آیا برای راه اندازی کسب و کار به سرمایه نیاز داره و اگر جواب بله هست میزان این سرمایه چقدر باید باشه؟

این موارد ممکنه یکم وقت گیر باشه ولی فک میکنم آینده شما ارزشش رو داره که از الان با چشم باز در موردش تصمیم بگیرین.

پس تا میتونید بپرسین، مشورت بگیرین و بعد انتخاب کنید.

گام پنجم: بررسی ظرفیت دانشگاهی رشته مورد علاقه تان

قبل از انتخاب رشته از نهم به دهم، دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری رو بگیرید و ظرفیت های رو به دقت بررسی کنید. اگه رشته ای که بهش علاقه دارین جز رشته های کم ظرفیت هست باید بدونید راه سختی خصوصا در کنکور سراسری دارین چون متقابلا رقابت بالایی رو باید تجربه کنید.

پس قبل انتخاب این رشته ها به توانایی هاتون و راهی که در پیش دارین عاقلانه و بدور از هیجان فکر کنید.

ما در مقالات آتی در مورد شرایط پذیرش دانش آموزان به رشته های مختلف، نحوه انتخاب رشته از پایه نهم به دهم، معرفی تک تک رشته های دبیرستانی و دو راهی هنرستان یا دبیرستان اطلاعات مفیدی رو در اختیارتون قرار خواهیم داد.

پس با عینکی همراه باشید..

منبع: عینکی